Dünyanın Düzeni Kapitalizm

Kapitalizm, üretim araçlarının büyük bölümünün kişisel aktörlere ait olduğu ve bunu çıkarları doğrultusunda kontrol ettikleri bir ekonomik sistemdir.

Kapitalizm kelimesi, Karl Marx tarafından para ve sermaye kelimelerinin Almanca karşılığı olan Das Kapital kelimelerinden türetilmiştir. Arz talep, toplumun yararına en uygun olacak şekilde piyasalardaki fiyatları serbestçe belirler. Avrupada feodalizmin çöküşünden bu yana egemen olan ekonomik sisteme de denir.  Her iki taraf da gönüllü yapılan alışverişin sonucunda fayda sağlar ama hiçbiri diğer tarafın isteğini yerine getirmeden kendi istediğini elde edemez. Bu kişisel çıkar, ekonomik zenginliğe yol açar.

Kapitalizm sürekli olarak ihtiyaçlar çıkaracaktır. İlk olarak hayatınızı devam ettirebilmeniz için size bir iş sunacak. O işte haftanın 6 günü uzun saatler çalıştıktan sonra kalan 1 gününüz için belki bir araba almak isteyeceksiniz. Belkide o araba fabrikasında çalışıyorsunuz ancak fabrikada bantta 10 dakikada üretilen bir araba için 10 sene çalışmanız gerekebilecek. Araba aldınız ancak arabanıza yakışır şekilde giyinmeniz gerekecek ve benzeri ihtiyaçlarınızı gidermek için daha uzun haftalar uzun saatler çalışacaksınız. (onedio.com)

Kapitalist ekonomide, sermaye varlıkları – fabrikalar, madenler ve demiryolları gibi – özel mülk olabilir ve şahıslar tarafından kontrol edilir, işgücü, maaş karşılığı satın alınır, sermaye sahipleri kendi payına düşeni kazanır ve fiyatlar, sermaye ve işgücünü rekabetçi kullanımlar arasında bölüştürür. Kapitalizm, aşağıdaki ilkeler üzerine kurulmuştur:

1. Özel Mülkiyet Hakkı

Kapitalizmde tüm bireyler sınırsız mülkiyet edinimi hakkına sahip olduğu gibi aynı zamanda da istediği her konuda sözleşme yapabilme özgürlüğüne sahip olur. Çalışan tüm bireyler emeğinin ürünlerini koruma ve istediği gibi tasarruf etme hakkına sahiptir. Hiç bir birey çalışmaya veya çalıştığı sırada istemediği işleri yaptırılmaya zorlanamaz.

2. Veraset Kurumu

Bir kimsenin vefatı üzerine mevcut mal varlığının mirasçılarına intikal etmesine veraset denir. Kapitalist sistemde bireyler, sahip oldukları servetlerini istedikleri diğer bireylere özellikle de kendi soylarından gelenlere intikal ettirebilme özgürlüğü ve hakkına sahiptir.

3. Çalışma Özgürlüğü 

Girişimci, riski kendine ait olmak üzere sermayeyi istediği üretim sektöründe istediği miktarda ve istediği şekilde kullanabilme özgürlüğüne sahiptir. 

4. Piyasa Mekanizması

Piyasa işleyişi, merkezi olmayacak şekilde alıcılar ve satıcılar arasındaki etkileşim yoluyla fiyatları belirler. Seçme özgürlüğü, tüketim, üretim ve yatırım konusundadır – ihtiyaç duyan tüketiciler farklı ürünler alabilir, yatırımcılar daha karlı yatırımların peşinde koşabilir.

5. Rekabet

Üstünlük sağlama amacı ile rakiplere karşı yürütülen yarışma etkinliklerinin bütününe rekabet denir. Bu açıdan baktığımızda kapitalist sistemde; alıcı ve satıcıların arz ve talep ettikleri fiyatlar piyasada rekabet koşulları içinde oluşmaktadır. Böylece mal ve hizmetler rekabet sayesinde normal fiyatları oluşturmaktadır.

Kapitalizmi görsel bir şekilde açıklayan şu videoyu izleyebilirsiniz.